
n-нің барлық оң бүтін мәнінде (?+3)²−(?−3)² өрнегі жұп санға тең болатындығын көрсетіңіз.
Смотреть ответ

Шаршы тәріздес қаңылтыр парағынан қорап жасау үшін оның бұрыштарынан қабырғасы 6 см болатын шаршыларды қиып тастады. Пайда болған шеттерін бүктеу арқылы қорап жасалынды.
і) Шартқа сәйкес сызбаны салыңыз.
іі) Бастапқы берілген қаңылтыр парақтың қабырғасы x см болса, қаңылтыр парақтың ауданын және қорап табанындағы шаршының ауданын өрнектеңіз.
ііі) Қорап табанының ауданы қаңылтыр парақтың ауданынан 456 см² кіші болатын болса,
а) қаңылтыр парақтың өлшемдерін табыңыз;
b) қораптың көлемін табыңыз.







Жердің массасы кг, ал Юпитердің массасы
кг.
а) Осы массаларды көбейтіңіз және жауабыңызды стандарт түрде жазыңыз
b) Жердің массасы мен Юпитердің массасының қайсысы үлкен және неше есе үлке екенін анықтаңыз және жауабыңызды стандарт түрде жазыңыз.
Смотреть ответ



і)функциясының графигін тұрғызыңыз
іі) Аргументтің қандай мәнінде функцияның мәні 0-ден артық болады?
Смотреть ответ
21 адамнан тұратын бригадада олардың әрқайсысы қанша сағат нұсқаулық жүргізгендігі туралы ақпарат жиналған. Нәтижесі төменде көрсетілген.
1,1,1,1,1,1,1,2,2,2,3,3,3,3,3,4,4,4,5,5,5
і) Берілген ақпарат үшін жиілік кестелерін құрыңыз.
іі) Салыстырмалы жиілігін есептеңіз.
ііі) Абсолютті жиілік үшін жиіліктер алқабын (полигонын) құрыңыз

?=2?+11 функциясы берілген.
і) Берілген функцияның координата осьтерімен қиылысу нүктелерін табыңыз. Жауабыңызды негіздеңіз.
іі) Функция графигін тұрғызыңыз
ііі) Графигі берілген түзуге параллель болатын және координата басы арқылы өтетін сызықтық функция формуласын жазыңыз
Смотреть ответ
Математика пәнінен 7 кластың оқушыларының жазбаша тоқсандық бақылау жұмыс нәтижелері (ең жоғарғы ұпай – 30) абсолютті жиілік алқабы (полигоны) түрінде берілген
Ақпаратты талдап:
і) таңдама көлемін табыңыз;
іі) жиіліктер алқабынан (полигонынан) оқушылар алмаған ұпайды табыңыз;
ііі) жиіліктер полигонынан бағаның өзгеріс ауқымын табыңыз ;
іііі) оқушылар ең көп жинаған ұпай қандай?


Жануарларда тұйық және ашық қан айналым жүйесі болады.
(a) Суретте берілген ағзаларды қан айналу ерекшелігі бойынша топтастырыңыз.
Тұйық қанайналым:________________________________
Ашық қанайналым:________________________________
(b) Тұйық қанайналым жүйесінің ашық қанайналым жүйесінен артықшылықтарын анықтаңыз.________________________
Смотреть ответ
(а) Қоңыз бен иттің зәр шығару мүшелерін анықтаңыз
(b) Амеба мен құстың зәр шығару мүшелерін атаңыз.
__________________________

Суретті қарастырыңыз
(а) Бұл тәжірибелер қандай үдерісті зерттеу үшін қойылған.
_________________
(b) Өсімдіктердің оттегі мен суды бөліп шығарудағы маңызын түсіндіріңіз.______________________


Суретте әртүрлі қаңқа түрлері бар жануарлар көрсетілген
Қай жануарға сыртқы қаңқа тән екенін анықтаңыз.
________________________

Суретте өсімдіктің жарыққа әсерін тексеру үшін жүргізілген тәжірибе көрсетілген. Бір өсімдік – түссіз қорапшаға, екінші өсімдік – тек бір жағында түссіз көзшесі бар қорапшаға салынған.
(а) Төмендегі суретке күтілетін зерттеу нәтижесінің сызбасын салыңыз
(b) Түссіз көзшесі бар қорапшадағы күтілетін зерттеу нәтижесін сипаттаңыз._______________________
Смотреть ответ
Фотопериодизм ұғымына анықтама беріңіз.
(а) Фотопериодизм – бұл __________________
(b) Қысқа күндік өсімдіктерге тән ерекшеліктерді сипаттаңыз.
____________________

Суретте жүйке ұлпасының құрылымдық бірлігі – нейрон бейнеленген.
Нейронның құрылысында В әрпімен көрсетілген бөлігін атаңыз.
A) дендрит
B) аксон
C) нейрон денесі
D) ядро



Орталық жүйке жүйесінің бөлімдері мен олардың сипаттамалары арасындағы сәйкестікті орнатыңыз

Суретте рефлекторлық доға көрсетілген.
(а) 2 санымен көрсетілген нейрон түрін атаңыз.
_____________________________
(b) Аталған нейрон қандай қызмет атқаратынын жазыңыз.
______________________________

Аспазшы ас үйде кешкі ас дайындау кезінде дәмдеуішті шашып алды. Неліктен оның бірнеше секундтан соң түшкіре бастағанын түсіндіріңіз.
________________________

Оқушыда мына белгілер байқалды: үнемі ашуланшақтық, нашар ұйқы, шаршау, бірдеңе істеуге ниетінің болмауы. Психикалық денсаулықты дұрыс сақтауға арналған қағидаларды ұсыныңыз
Смотреть ответ
Тіршілік әрекетін және ағзаның тынығуын қалпына келтіру үшін ұйқының маңызын түсіндіріңіз
Смотреть ответ
Cуретті қарастырыңыз
Берілген суреттегі адамдардың тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын өзгергіштіктеріне мысалдар келтіріңіз

Суретте өзгергіштіктің дискретті және үздіксіз түрлерінің графигі берілген
(а) Дискретті өзгергіштік көрсетілген графикті анықтаңыз.
_________________________
(b) Өзгергіштік түрлеріне мысал келтіріңіз.



Өсімдіктердің вегетативті көбею үшін таралатың өркендер болып табылады:
А) мұртша
B) тамыр
C) түйнек
D) пиязшық

Суретте гүлді өсімдіктердің тозаңдану үдерісі көрсетілген.
Тозаңдану түрін анықтаңыз.


Табиғатта өсімдіктердің тозаңдануының бірнеше түрі кездеседі. Берілген тозаңдану түрлерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін және мысалдарын жаза отырып, кестені толтырыңыз


Өзен құндызының санының күрт төмендеуіне әкелетін абиотикалық факторды анықтаңыз. A) Аңшылық B) Су өсімдіктерінің көбеюі C) Жаздағы мол жауын-шашын D) Су қоймаларының тартылып қалуы
Смотреть ответ
Көптеген ұлуларға тән қасиеттерді анықтаңыз.
A) Баскөкірек, құйрық
B) Кеуде, құрсақ, бақалшақ
C) Жасушалардың екі қатары
D) Бас, бақалшағы бар тұлға және аяқ

Төменде шегіртке мен бақаның өсу және даму үдерісі бейнеленген.
Даму үдерісі бейнеленген суретті анықтаңыз._______________
Смотреть ответ
Төмендегі суретте екі түрлі ағза берілген. Осы ағзалар қандай белгілері арқылы ажыратылады?
A) Омыртқаның болуы
B) Көру мүшелерінің болуы
C) Тыныс алу мүшелерінің болуы
D) Бөліп шығару мүшелерінің болуы

Суретте омыртқасыз жануардың даму кезеңдері бейнеленген
3 санымен көрсетілген кезеңді атаңыз. __________________________
Смотреть ответ
Төмендегі суретті зерделеңіз.
(а) Өсімдікке фосфор жетіспеген кездегі көріністі көрсететін жапырақтың нөмірін анықтаңыз. № __________
(b) Өсімдік үшін фосфордың маңызын сипаттаңыз________________


Онтогенез — организмнің жеке дара дамуы. Шала және толық түрленіп дамуын салыстырыңыз

Берілген суретте қоректік тор бейнеленген
(а) Осы қоректік тордағы продуцентті атаңыз.
______________________
(b) Үш деңгейден тұратын бір қоректік тізбек құрыңыз.
_____________________
(c) Екінші реттік консументті атаңыз. _________________

Суретте бактерияның бірнеше түрі көрсетілген
Коккалар қандай әріппен берілгенін анықтаңыз. _____________________________________
Смотреть ответ
Вирустарды «өлі» ретінде қарастырады. Вирустардың тірі ағзалармен ұқсастықтары және айырмашылықтарын сипаттаңыз
Смотреть ответ
Өз өлкеңізде тіршілік ететін ҚР Қызыл кітабына енген өсімдік немесе жануарға мысал келтіріңіз. __________________
Смотреть ответ
a) «Дезинфекциялау» және «стерильдеу» ұғымдарының бір-бірінен айырмашылықтарын түсіндіріңіз. ____________________
(b) Зарарсыздандырғыш (дезинфекциялау) құралына мысал келтіріңіз.
________________________

Берілген суреттерді зерделеңіз
Қарапайым дихотомиялық кілтті пайдаланып, Е әріпімен белгіленген жануарды анықтаңыз. Жаунарды қалай анықтағаныңызды көрсететін қадамдарды қоршау арқылы көрсетіңіз.
Смотреть ответ

Суреттерді зерделеңіз.
(а) Жануар жасушасында кездеспейтін өсімдік жасушасының құрылымдарын атаңыз. _________________________
(b) Жануар және өсімдік жасушаларына ортақ құрылымдарды атаңыз. ______________________

Мұғалім оқушыларға мектеп ауласын зерттеуге тапсырма берді. Бір топқа мектеп ауласының көлеңкелі жағын, екінші топқа күнгей жағын зерттеуді тапсырды. Зерттеу нәтижесін болжаңыз.

Ерте кезде жылан мен жауын құртты бір типке «мақұлықтарға» біріктірген.
Қазір олар неге екі түрлі типке жататынын түсіндіріңіз.
____________________

Төмендегі суретте көрсетілген судың қасиетін анықтаңыз
(а) Судың осы қасиетінің табиғатта тірі ағзалар үшін маңызын сипаттаңыз. ______________________
Смотреть ответ
Мұхиттағы аралда жанартаудың атқылауы болып, арал лава астында қалды делік.
(а) «Сукцессия» ұғымына анықтама беріңіз.
________________________
(b) Аралды алғаш мекендей бастайтын ағзаларды атаңыз.
___________________________

Адам экожүйемен тығыз байланыста болады.
Адамның экожүйеге кері және оң әсерін анықтаңыз

Өсімдік тасымалдау жүйесінің сызбасы берілген
1 және 2 өткізгіш ұлпалар арқылы қандай заттар тасымалданады
Смотреть ответ


Төмендегі суретте жапырақтың ішкі құрылысы берілген.
Жапырақтың В және Е құрылымдары фотосинтездің жүруіне ықпалын түсіндіріңіз._____________________________

Берілген суретте өсімдік тасымалдау жүйесінің құрылымдары бейнеленген.
Флоэманы анықтаңыз

(а) Суретте берілген ағзалардың тыныс салу мүшелерін атаңыз
b) Көлбақа дернәсілінің тыныс салу мүшесін анықтаңыз.
_____________________


Өсімдіктің жер асты мүшесінің суретін зерделеңіз.
(a) А әріпімен таңбаланған құрылымды анықтаңыз.
_____________________
(b) Осы құрылымның құрылысы мен оның атқаратын қызметімен қалай байланысты екенін түсіндіріңіз.
_______________________________

Балық және шаян суда мекендейді.
Осы ағзалардың тыныс алу мүшелерінің ұқсастығы мен айырмашылығын сипаттаңыз.
Ұқсастығы_____________________
Айырмашылығы_______________________

Адамның өкпесінің құрылыс ерекшелігі атқаратын қызметімен қалай байланысты екенін түсіндіріңіз.___________________________
Смотреть ответ
Берілген суретте фотосинтез үдерісін зерттеу тәжірибесі бейнеленген.
(а) Фотосинтезге әсер ететін факторларды анықтаңыз.
________________________
(b) Тәжірибені қысқаша сипаттаңыз.
_____________________

Оқушылар зерттеу жүргізді.
(a) Тәжірибенің дұрыс шығуы үшін қандай көрсеткіштер бірдей болуы шарт?____________________
(b) Берілген пробиркаларда қандай өзгерістер байқалатынын сипаттаңыз.
_________________________
(c) Зерттеу үшін оқушылар не себепті 3 пробирка алғанын түсіндіріңіз.
_______________________

Төмендегі дерек көзіне талдау жасай отырып, тапсырманы орындаңыз.
Қазақстанның экономикалық-географиялық жағдайы бойынша тиімді және тиімсіз жақтары бар. Мысалы, тиімді жағы-Ресей және Қытаймен көршілік жағдай болса, ал тиімсіз жағы-Қазақстанның мұхитқа шыға алмауы.
а. Ресей және Қытаймен көршілік жағдайдың неліктен тиімді екендігін түсіндіріңіз
b. Қазақстанның мұхитқа шыға алмауы неліктен тиімсіз екендігін түсіндіріңіз

Топырақтың химиялық ластануына, құрамының бұзылуына және карьердердің пайда
болуына әкелуі, тау жыныстары жылжиды. Сипатталған пайдалы қазбаларды өндіру мен
өңдеу әсері тән жер қабығын анықтаңыз.
A) Литосфера
B) Атмосфера
C) Гидросфера
D) Биосфера

Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіздер
а. Әлеуметтік инфрақұрылымның мақсатын анықтаңыз
b. Әлеуметтік инфрақұрылымның салаларын орналастыру үшін қандай фактордың маңыздылығы жоғары және неліктен екендігін түсіндіріңіз

Әмбебап индикатордың рН көрсеткіші қышқылдық орта көрсететін қатарды таңдаңыз.
A) Лимон шырыны, адам қаны, сірке суы
B) Асқазан сөлі, алма шырыны, лимон шырыны
C) Дистилденген су, құбыр суы, көк шай
D) Лимон шырыны, асқазан сөлі, сабын ерітіндісі

Таңдауыңыз бойынша АҚШ, Бразилия, Қытай елінің біріне төмендегі жоспар бойынша ЭГЖ-на баға беріңіз.
а. Табиғи-ресурстық фактор
b. Демографиялық фактор
с. ЭГЖ-ы елдің дамуына қалай әсер етіп жатқандығын түсіндіріңіз

(а) Суретте көрсетілген процессті анықтаңыз.
Процесс: ………………………………..
(b) Балқу температурасының анықтамасын беріңіз…………………….

Төменде орманның жалпы ауданы бойынша елдер көрсетілген. Кестені қолдана отырып, сұрақтарға жауап жазыңыздар
а. Орманның ауданы бойынша ең жоғарғы көрсеткіштегі елді анықтаңыз
b. Аргентинада неліктен орман жалпы ел аумағының аз бөлігін алатындығын түсіндіріңіз

Кілт сөздерді қолданып жай және күрделі заттарды сәйкес бағанға орналастырыңыз.
Кілт сөздер: көмірқышқыл газы, оттек, су, көміртек, сутек, тұз.

Суретке мұқият қараңыз.
(а) Суреттегі бөлшектердің жанына атауларын жазыңыз.
(b) Aтомның құрам бөлшектердің орналасуын бағдаршаның ( →) көмегімен көрсетіңіз

(с) Лимон қышқылы мен ас содасын араластырғанда жүретін реакцияны атаңыз………………………………….
Смотреть ответ
(a) Төмендегі берілген кен орындары мен пайдалы қазбалардың арасындағы сәйкестікті орнатыңыз
(b) Картада еліміздегі отынны негізгі т рі – к мір ж не ң ү ө ә фосфориттердің (фосфор) ең ірі
кен орындарын көрсетіңіз

Жалған немесе ақиқат берілген ақпаратты астын сызып белгілеңіз (жалған немесе
ақиқат).
1. Карағанды, Экібастұз, Торғай – Қазақстандағы ең ірі көмір бассейндері.
(жалған / ақиқат).
2. Алтын, алюминий және темір өндірудің негізгі шикізат базасы – Оңтүстік Қазақстан.
(жалған / ақиқат).
3. Фосфит қорының мөлшері бойынша Қазақстан Республикасы АҚШ-тан кейін екінші
орында. (жалған / ақиқат).


Адам бөліп шығаратын өнімдерді атаңыз.
A. Көмірқышқыл газы, оттегі, су буы
B. Зәр, көмірқышқыл газы
C. Оттегі, көмірқышқыл газы
D. Қан, несепнәр, көмірқышқыл газы

Төменде келтірілген процесстерден энергияның шығарылуымен жүретін дұрыс қатарды
көрсетіңіз.
A. Булану, балқу
B. Қату, кондеснация
C. Фотосинтез, жану
D. Мұнайдың жануы, металдың балқуы

Электр энергиясын өлшеу үшін барлық жерде жүйелік емес бірлік кВт*сағ қолданылады.
Электрмен жабдықтау тарифі орташа алғанда 1 кВт – қа 18 теңгені құрайды деп есептеп,
берілген сурет арқылы бір айда жұмсалған электр энергияның құнын есептеп, шығару
жолын көрсетіңіз.
Электр энергияның бір айлық құны ……………………………………..
Смотреть ответ

Тoмендегі к рсетілген суреттерде тірі а залар а т ө ө ғ ғ ән үрдістерді сәйкестендіріңіз

(а) Төменде суретте берілген қай құралмен жіңішке сымды үзу жеңілірек болатынын
анықтаңыз.
Жауабы: № ……………………….., себебі ………………………….
(b) Газдарды тасымалдау үшін сығылған газдарды жоғары қысымға
шыдамды болатын ыдыстар қолданылады
К лемді ө кішірейткен кезде қысым ………………………………………………
Көлемді жоғарылатқан кезде қысым …………………………………………..
(масса мен температура өзгермейді

(a) Оқушы азық – түлік өнімдерінде органикалық заттарды анықтау үшін зертханалық жұмыс жасады. Ол үшін ол: кесілген картоп, күріш, қант кесектері және тұздың үстіне бірнеше тамшы йод ерітіндісін тамызғанда картоп пен нанға тамызған ерітінді көк – қара
түске өзгерді, ал қант кесектері мен тұзда түсі өзгермеді.
i. Органикалық затты анықтауға арналған тестті атаңыз.
………………………………
ii. Не себепті картоп пен күріштің түстері өзгерді, ал қант пен тұздың түсі
өзгермегенін түсіндіріңіз……………………….
(b) Оқушы жұмысты әрі қарай жалғастырды. Сынауыққа 1-2 мл жұмыртқа ерітіндісін және бірнеше тамшы дистилденген су қосып үстіне биурет реактивін тамызды, нәтижесінде ерітінді күлгін түске боялды.
Ерітіндінің күлгін түске боялуы нені дәлелдейді?………………………….
(c) Оқушы қағаз бетіне күнбағыстың бір дәнін салып, дәнді үккішпен ұнтатты. Қағазда дақ қалды. Бұл тәжірибе органикалық заттың қай түрін анықтауға арналғанын?………………………………………..

Баламалы энергия деп қалпына келетін энергия көздерін қолданатын энергетиканы айтады.
а) Қайта қалпына келетін баламалы энергияны алуға болатын табиғи ресурс түріне екі мысал келтіріңіз:
1 …………………………………………….
2 ……………………………………………
b) Биотынды пайдаланудың бір артықшылығы мен бір кемшілігін кестеге жазыңыз

Төмендегі суретте экожүйе көрсетілген
Суретте берілген экожүйедегі тірі ағзалар мен абиотикалық ортаның өзара байланысын түсіндіріңіз………………………………………………….
Смотреть ответ
а) Мәтінді оқып, берілген кілт сөздерін тиісті орынға қойыңыз.
Кілт сөздер: адам, артады, өзгеру, қоршаған орта
Экожүйелердің өзгеруі – бұл берілген аймақтағы экожүйелердің 1. ………………. табиғи үдерісі. Бұл жүйелі, бағытталған және алдын
ала болжауға болатын үдеріс. Экожүйелердің ауысуы кезінде бір түрді басқасы алмастырады, биоценоздың алуан түрлілігі біртіндеп 2…………………………… . Егер 3. ………………………… жағдайы салыстырмалы
түрде тұрақты болса, онда жүйелі өзгерістер өте баяу, геологиялық уақытпен өлшенетін жылдамдықпен жүреді. Қазіргі уақытта 4……………………………. қызметінің арқасында экожүйелердің ауысу қарқыны артқан. Экожүйелердің ауысуының (сукцессия) екі түрін
ажыратамыз – бірінші реттік және екінші реттік.
b) Мәтіндегі ақпаратты және суретті пайдаланып экожүйе ауысымдарының екі себебін атаңыз:……………………………….

Жер бетінде к птеген тіршілік иелері бар ж не олар р т ө ә ә үрлі. Ғалымдар тірі организмдерді бөліп, ұқсас тірі заттарды үлкен топтарға бөлуді ұйғарды.
(а) Ағзаларды топтастырудың ең жоғарғы бірлігін атаңыз.
……………………………………………………….
(b) Біржасушалылар мен көпжасушалылар арасындағы негізгі айырмашылықты анықтаңыз……………………………..

(а) Суретте берілген (А,В) экожүйе түрлерін анықтаңыз
А ……………………………………….
В ………………………………………..
(b) Осы екі экожүйенің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын жазыңыз

(a) Т менде берілген диаграмманы олданып лемді згерткен ө қ ә ө жаңалықтардың тізімін жалғастырыңыз; (тағы екі жаңалық жазыңыз)
…………………………………
(b)Интернеттің пайда болуы сенің өміріңді қалай өзгерткені туралы баяндаңыз……………………………………………

Экологиялық мәселелер:
1. Су көздерінің ластануы
2. Ауаның ластануы
3. Ауыз су тапшылығы
4. Тұрмыс қалдықтарының жиналып қалуы
5. Жабайы ағзалардың жойылу қаупі
Берілген экологиялық мәселелер тізімінен өзіңнің жергілікті аймағыңдағы экологиялық
мәселеге жататын мәселелердің біреуін таңдап, мәселенің себептерін және оны шешу
жолын анықтаңыз.
i. Себептерін атаңыз.
………………………………..
ii. Шешу жолдарын (2 кем емес) ұсыныңыз.
…………………………….

(а) Т мендегі кестедегі алымдармен оларды е бектеріні ө ғ ң ң ң дұрыс сәйкестігін табыңыз.
(b) Кестеде аталған ғалымдардың бірінің еңбегін таңдап, жаратылыс тану ғылымдарының дамуына қосқан үлесіне баға беріңіз.
………………………………………………………..

Экономикалық географияға кіретін саланы анықтаңыз
A. ауыл шаруашылығы B. биосфера C. геология D. гидрология E. климатология F. саяси география G. транспорт
Смотреть ответ
Ең жұқа жер қыртысын анықтаңыз. A. Анд тауында B. Тынық мұхитында C. Батыс Сібір жазығында D. Тұран жазығында E. Орал тауында
Смотреть ответ
Жапон аралдарындағы жер сілкінісі мен жанартау атқылау себебін түсіндіріңіз. A. Литосфералық тақталардың бір-бірінен ажырауы B. Литосфералық тақталардағы дивергентті үдерістер C. Литосфералық тақталардағы спрединг үдерістері D. Литосфералық тақталардағы коллизия үдерістері E. Литосфералық тақталардағы субдукциялық үдерістер
Смотреть ответ
Суретті қолдана отырып сұраққа жауап беріңіз.
a. Суретте көрсетілген аралдың атауын жазыңыз b. Осы аралға саяхат барысында қандай физикалық нысандарды көп көруге болатындығын жазыңыз

Африка материгінің кескін картасы берілгенa. Кескін картаға шартты белгісін қолдана отырып, Камерун және Килиманджаро жанартауын түсіріңіз

Мәтінді қолдана отырып, сұраққа жауап беріңіз
1492ж Х.Колумб бастаған испан экспедициясы Атлант мұхиты арқылы Үндістанға жолды іздеу барысында Багам, Кіші Антиль аралдарын ашты. Одан бұрын, 10 ғасырдың аяғында Исландия жағалауы арқылы Гренландия жағалауына жеткен нормандар солтүстіктің қатаң климат жағдайында бірнеше жүз жыл бойы аралдың оңтүстігі мен оңтүстік шығыс жағалауында тұрған. Кейіннен 15 ғасырдың аяғында ағылшын қызметіндегі италиялық Джон Кабот Нью-Фаунленд аралы мен Лабрадор түбегі жағалауын ашты. 1519ж Эрнан Кортес бастаған испандардың жорығы ацтектер мемлекеті орналасқан қазіргі Мексика жерін басып алумен аяқталды. 1741ж Витус Беринг пен Алексей Чириков екі желкенді кемемен Алеут аралдарын бойлай жүзіп, Аляска жағалауын зерттеді.
a. Мәтінге тақырып қойыңыз [1] b. Мәтіндегі ақпаратты қолдана отырып, картосхема жасаңыз

Картаны қолданып, сұраққа жауап беріңіз
a . Анд тауының пайда болуына әсер еткен литосфералық тақталарды жазыңыз.
b. Анд тауының пайда болуына әсер ететін литосфералық тақталар шегарасындағы үдерісті түсіндіріңіз.
Смотреть ответ
Картаны қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
a. Картада көрсетілген қай саяхатшының жүрген жолы екендігін жазыңыз b. Бұл саяхаттың екі мақсатын анықтаңыз c. Саяхаттың география ғылымының дамуына қосқан үлесін анықтап, баға беріңіз
Смотреть ответ
Төмендегі сурет пен картаны қолдана отырып, тапсырманы орындаңыз
a. 1-суретте көрсетілген қозғалыс түрінің атауын жазыңыз
Мұхит қыртысы
b. Картада берілген сандардың қайсысы осы қозғалыс түріне сәйкес келетіндігін анықтаңыз c. Қозғалыстың қалай болатындығын сипаттаңыз d. Қозғалыс нәтижесінде пайда болған жер бедеріне картаны қолдана отырып, мысал жазыңыз


Мәтінде гидросфераның үлесі көрсетілген.
Жалпы гидросфераның дүниежүзілік мұхит шамамен 96,4 %ын, құрлық суы 3,58 %ын, ал атмосферадағы су 0,0007 96,4 %ын құрайды.
a. Ақпараттарды қолдана отырып шеңберлі диаграмма құрыңыз

Картаны қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
a. Карта бойынша мұхит суының өзгерісін сипаттаңыз
b. Мұхит суының температурасының өзгеру себебін жазып, түсіндіріңіз

Мәтінді оқи отырып, сұраққа жауап беріңіз Цунами — мұхит түбіндегі жер сілкінуден пайда болатын сұрапыл толқын. Биіктігі ашық мұхитта 1 метрден аспайды; құрлықтағы тар шығанақтарда 50 метрге дейін барады. Толқынының таралу жылдамдығы 400 — 800 км/сағатқа дейін. Толқынның ұзындығы ұзын болған сайын, оның биіктігі мен жылдамдығы арта түседі. Оның ұзындығы кейде 5 км дейін жетуі мүмкін. Цунами ең қауіпті табиғи апат болып есептеледі. Мысалы: адамзат тарихындағы цунамимен байланысты ең ірі апат — 2005 ж. Оңт.-Шығыс Азияда болды. Индонезия жағасындағы жер сілкіну күші 8,9 баллға жетіп, соның нәтижесінде биіктігі 10 метрден астам цунами тарады. Таудай су толқындары жолындағы елді мекендерді шайып әкетті. Цунамидің жойқын күшінен 300000 адамның өмірі қиылды. Ғаламат су толқындары жер сілкінудің эпицентрінен 6000 км қашықтықтағы Африка жағалауына дейін жетті.
a. Цунами кезіндегі 3 сақтық шараны ұсыныңыз

Мәтінді оқи отырып тапсырмаларды орындаңыз
Бұл метеорологиялық құбылыс қыста жылымықтан кейін суықтың қайта түсуінен жер бетінің мұз болып қатуынан пайда болады. Әдетте ауа температурасы 0 – 3 С°, кейде одан да төмен температурада байқалады. Шаруашылық үшін өте зиянды. Бұл құбылыс кезінде жол қатынасы қиындайды, жайылымдағы мал тебіндей алмай қалады (мұз жылқының шашасын қиып тастайды). Малды қысқа жемшөп дайындамай, тек қана жайып баққан кезде бұл құбылыс жұтқа әкеп соқтырады.
a. Мәтінде қандай құбылыс жайлы жазылғанын анықтаңыз
b. Осы құбылыс кезіндегі 2 сақтану шарасын жазыңыз

Оқушылар далалық зерттеу жүргізу мақсатында бір аптаға «Х» елді мекенге келді. Олар сол жердің метеорологиялық көрсеткіштерін зерттеді.
Зерттеу нәтижесі
a. Оқушылар желдің бағытын қандай құралмен өлшегендігін жазыңыз
b. Ең көп соққан желдің бағытын анықтаңыз


Төменде 2 қаланың 6 күндік (А,Ә) метеорологиялық көрсеткіштері берілген.
А қаласы
a. «A» қаласының ауа темпертурасы амплитудасын есептеңіз.
b. «Ә» қаласының орташа температурасын анықтаңыз
с. «Ә» қаласында қандай қолайсыз құбылыстың болу ықтималдылығы жоғары екендігін анықтаңыз
d. Өзіңіз анықтаған қолайсыз құбылысыңыздың 1 салдарын жазыңыз

Төмендегі тізімнен табиғат кешеніне жататын 2 дұрыс жауапты белгілеңіз
А. Географиялық қабық
Ә. Өсімдік
Б. Жануар
В. Материк
Г. Топырақ

Мәтінді қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
Биосфера терминін ғылымға 1875ж алғаш австриялық ғалым Э.Зюсс енгізген болатын. Ал, 1926ж орыс ғалымы В.И.Вернадский биосфера туралы білімді негіздеп, оның анықтамасын ұсынды. Биосфера атмосфераның төменгі бөлігін, гидросфераны түгел және литосфераның жоғарғы қабаттарын қамтиды. Тіршілік дүниесінің өнімдері олардың тіршілік ортасы шеңберінен шығып, кеңістік бойынша мейлінше емін-еркін таралады. Тірі организмдер атмосфераның төменгі бөлігінде, әсіресе 100 м биіктікке дейін өте тығыз орналасады. Биосфераның жоғарғы шекарасын 25-30км, төменгі шекарасын дүниежүзілік мұхиттағы ең терең шұңғымаларының табаны арқылы жүргізеді.
а. Биосфераның шекарасын сызба түрінде көрсетіңіз
b. Биосфераның жоғарғы шекарасы неліктен 25-30км болып бекітілгенін түсіндіріңіз

Төменде Қазақстанның топырақ картасы берілген. Картаны қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
а. Топырақтың әркелкі таралу себебін 2 мысалмен түсіндіріңіз
Смотреть ответ
Төменде топырақтың экологиялық проблемасы туралы сурет көрсетілген. Суретті қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз
а. Екі суретке ортақ топырақтың немен ластанғанын анықтаңыз
b. Бұл ластану түрінің топырақ үшін қауіптілігі неде екендігін түсіндіріңіз
с. Осы ластану түрін қалай шешуге болатындығына 1 ұсыныс жазыңыз

Төмендегі фотосуреттерде топырақтың экологиялық жағдайы берілген
а. Әр суреттегі топырақтың құнарсыздану жолын жазыңыз.
b. Топырақтың экологиялық жағдайын қалпына келтірудің 2 жолын ұсыныңыз

Төмендегі суретті қолданып, сұраққа жауап беріңіз
а. Суретте қандай табиғат кешені көрсетілгендігін анықтаңыз
b. Биіктік белдеудің қалыптасуын 2 мысал арқылы түсіндіріңіз

Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз
Ұсынылған тілдер: корей, жапон, баск тілдері
a. Ұсынылған тілдерді қандай ортақ топқа біріктіруге болатындығын жазыңыз
b. Неліктен ол топқа біріктіргеніңізді түсіндіріңіз


Төменде тарихи-географиялық аймақтар картасы берілген. Картаны қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз
а. Тарихи-географиялық аймақтар қандай критерий бойынша бөлінетіндігіне 2 мысал келтіріңіз.
Қазіргі әлем 16 тарихи-географиялық аймаққа бөлінеді. Қазақстан тарихи-географиялық аймақ бойынша бөлінуде ТМД елдері аймағының құрамына кіреді.
b. Қазақстан неліктен ТМД аймағына кіретіндігін 3 себеппен түсіндіріңіз
c. ТМД неліктен жеке тарихи аймақ ретінде қарастырылатындығын 1 себеппен түсіндіріңіз

А және В суреттерінде бейнеленген Жер ғаламшарында жүретін үдерістерді атаңыз
А ……………………………………
В ……………………………………

Берілген ресурстарды қалпына келу деңгейі бойынша кестеге толықтырыңыз.
А. Мұнай Ә. Темір Б. Ағаштар В. Алтын Г. Өсімдік Ғ. Жануарлар

(a) Химик – лаборант «Химия кабинетіндегі қауіпсіздік техникасының ережелерін» жазу
кезінде екі қате жіберді. Соны анықтаңыз.
a) Спиртшамды жағар алдында тексеріп алу;
b) Тәжірибелер жүргізу уақытында бет пен көзді қолмен ұстауға болмайды;
c) Заттардың дәмін татып, сол жерде шай ішуге болады;
d) Шыны ыдыстармен жұмыс жасағанда абай және мұқият болу;
e) Кез келген ыдысты қолдану және оның тұтастығын тексеру;
f) Қолданылатын заттардың саны жөніндегі ұсынымдарды сақтау;
g) Заттарды қыздыру және зертханалық ыдыс сынықтарын жинау кезінде жұмыс
ережелерін сақтау
(b) «Суды ыздыру кезіндегі температураны аны тау» эксперименттік қ қ жұмысы кезінде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек?
……………………………

Картада бір ресурстың таралу бассейндері көрсетілген. Картаны қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
a. Картада қай ресурстың таралу бассейндері көрсетілгендігін анықтаңыз b. Картадан 1 бассейнге мысал келтіріңіз
Смотреть ответ
(а) Суретте берілген материкті атаңыз………………………………………
(b) Осы материкке тән бір ерекшелікті жазыңыз……………………………………….
(с) Бұл материкті қандай мұхиттар шайып өтеді?……………………………….

Кескін картаны қолдана отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз
a. Картаға ЭГЖ бойынша транзиттік топқа кіретін 2 елді көрсетіңіз [1]
b. Транзиттік топтағы елдердің негізгі ерекшелігін түсіндіріңіз

Төмендегі тұжырымдардағы тәуелсіз және тәуелді айнымалыларды анықтаңыз. Кестеде
тәуелді айнымалыға «т/ді» деп, ал тәуелсіз айнымалыға «т/сіз» деп белгіле

Картада елдердің географиялық орнына байланысты топтастырылуы берілген
a. Сары түспен көрсетілген елдер географиялық жағдайын бойынша қай топқа кіретіндігін анықтаңыз [1] b. Осы топтағы 1 елді анықтаңыз [1] с. Географиялық жағдайын бойынша Қазақстан қандай топқа кіретіндігін анықтаңыз
Смотреть ответ
Американдық психолог және дәрігер Абрахам Маслоу арнайы «қажеттіліктер
пирамидасы» моделін ұсынды . Пирамидаға сәйкес адамның қажеттіліктері төменнен
жоғарыға қарай дамиды, ал адам жоғары деңгейдегі қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін
алдымен төменгі деңгейдегі қажеттіліктерді қанағаттандыруы керек.
1 және 2 топтағы төменгі деңгейлік қажеттіліктерді анықтай отырып, қазіргі заманғы
адамның қажеттіліктері пирамидасын аяқтаңыз

Төменде Қазақстанның минералды ресурстар картасы берілген. Картаны қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
a. Темір Қазақстанның қай аймағында кездесетіндігін анықтаңыз [1] b. Неліктен осы жерде кездесетіндігін географиялық заңдылықпен түсіндіріңіз
Смотреть ответ
Берілген жергілікті жерді ң планын зерделей отырып, 1, 2, 3, 4 сандарымен көрсетілген
шартты белгілерді анықтаңыз.
1 ……………………………………………………
2 ……………………………………………………
3 ……………………………………………………
4…………………………………………………….

Суретте инфрақұрылымның 1 түрі көрсетілген. Суретті қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
а. Суреттердің барлығына ортақ инфрақұрылымның түрін анықтаңыз.
b. Осы инфрақұрылым түрінің маңыздылығын сипаттаңыз.
с. Өз таңдауыңыз бойынша 1 суретті таңдап, сол саланың адам өміріндегі рөлін бағалаңыз

(а) Берілген картада халық тығыздығы төмен бір елді бояңыз
b) Осы елдегі халықтың тығыздығына әсер етуші екі факторды атаңыз.
………………………………………

АОВ жазыңқы бұрышы берілген.
і) АВ түзуімен анықталған жарты жазықтықтың біріндегі ∠??? тік бұрышын, ОС сәулесі жатқан жарты жазықтықта ∠??? доғал бұрышын сызыңыз

a) ВС түзуін сызып, анықталған жарты жазықтықтың бірінде ∠???=600 болатындай етіп А нүктесін белгілеңіз.
b) А,В,С нүктелерін қосқанда пайда болған фигуранын атын жазыңыз.
c) ВС түзуінің бойында неше сәуле орналасқан?

О нүктесі ұзындығы 10 cм болатын АВ кесіндісінің ортасы. ОА сәулесінен ОС=2 см болатындай С нүктесі белгіленген.
a) ВС мен СА кесінділерінің ұзындығын табыңыз;
b) Транспортирмен ОА сәулесінен бастап өлшемі 23° болатындай ∠??? салыңыз

АВ және DС түзулері О нүктесінде қиылыса отырып төрт бұрыш құрайды. Олардың екеуінің қосындысы 800-қа тең. Белгісіз бұрыштарды табыңыз
Смотреть ответ
АОВ және ВОС сыбайлас бұрыштар. OD сәулесі ОВ сәулесіне перпендикуляр . Егер ∠???=350 болса, онда ∠??? бұрышын табыңыз
Смотреть ответ

Сурет бойынша
a) АВС үшбұрышының түрін анықтаңыз.
b) ∠1=550 тең екендігі белгілі болса, ∠2− ні табыңыз.

Бір теңбүйірлі үшбұрыштың табаны мен оған іргелес жатқан бұрышы басқа теңбүйірлі үшбұрыштың сәйкес табаны мен оған іргелес жатқан бұрышына тең болса, ондай үшбұрыштардың тең болатынын дәлелдеңдер
Смотреть ответ
Табаны DK болатын теңбүйірлі DEK үшбұрышында EF- биссектриса, DK=16 см, ∠???=43°. ??,∠???,∠??? шамаларын табыңыз
Смотреть ответ
Сызбадағы АВС үшбұрышында ∠???=120?, ∠???=?,∠???=4?, ∠???=0,5?,
∠???=0,5? екені белгілі. Табыңыз:
a) ?-тың мәнін;
b) у-тің мәнін;
c) z-тың мәнін.
Масштаб сақталмаған
Смотреть ответ
Егер ABC үшбұрышының екі қабырғасы және BD медианасы MNK үшбұрышының сәйкес екі қабырғасы мен NF медианасына тең болса, онда үшбұрыштардың тең болатынын дәлелдеңдер.

Дұрыс тұжырымдарды белгілеңіз:
Екі параллель түзуді қиюшымен қиғанда пайда болған…
А) айқыш бұрыштардың шамасы тең болады;
В) ішкі тұстас бұрыштардың қосындысы 1800-қа тең болады;
С) сыртқы тұстас бұрыштар тең болады;
D) сәйкес бұрыштар тең болады;

АВC тең бүйірлі үшбұрышы берілген.
a) С төбесіндегі бұрышы 1040-қа тең болса , онда ∠? табыңыз;
b) АК биіктігін жүргізіңіз және ∠??? бұрышын табыңыз


?∥??,??∥?? түзулері берілген. ∠???=480,ал ??? бұрышы ??? бұрышынан 3 есе үлкен. ∠??? табыңыз.


АВС тең бүйірлі үшбұрышы берілген. AD және EC биссектрисалары 52° бұрыш жасап қиылысады. В төбесіндегі бұрышты табыңыз.
Смотреть ответ
Е нүктесінде қиылысатын NM диаметрі мен АВ хордасы өзара перпендикуляр. NЕ= 4см , ЕМ=8см және АОВ центрлік бұрышы 600 –қа тең екендігі белгілі.
a) Шеңбер радиусын табыңыз.
b) АВ хордасының ұзындығын табыңыз

Шеңбердің диаметрі шеңбер центрінен түзуге дейінгі арақашықтықтан 2 есе артық екені белгілі. Түзу мен шеңбер өзара қалай орналасатынын анықтаңыз. Жауабыңызды негіздеңіз
Смотреть ответ
Диаметрі ВЕ болатын шеңбер бойында D нүктесі берілген. АС түзуі шеңбермен В нүктесінде жанасады. ∠???=350 болса ,∠ ??? нешеге тең? Есептің неше шешімі бар?
Смотреть ответ
Төмендегі жауаптарды пайдаланып, көп нүктелердің орнына тиістісін анықтаңыз:
a) АВС үшбұрышына іштей сызылған шеңбердің центрі ……………………………………….. орналасады.
b) АВС үшбұрышына сырттай сызылған шеңбердің центрі ……………………………………… орналасады.
А) Биіктіктердің қиылысу нүктесінде
В) Медианалардың қиылысу нүктесінде
С) Биссектрисалардың қиылысу нүктесінде
D) Орта перпендикулярларының қиылысу нүктесінде
Е) Үшбұрыш қабырғаларында

Қарапайым салу есебін қолданып, АВС үшбұрышына сырттай сызылған шеңбердің центрін анықтаңыз

Картаны және атласты қолдана отырып тапсырманы орындаңыз
a. Картадағы «?» белгісімен көрсетілген теңіздің атауын жазыңыз
b. Бұл теңіз қай мұхиттың бөлігі екендігін жазыңыз
c. Теңіз суының шаятын құрлық бөліктерін жазыңыз
d. Географиялық орналасуы бойынша қай топқа жататындығын анықтаңыз
е. Ең терең жерін жазыңыз


Сурет бойынша сұрақтарға жауап беріңіз
a) Нүктелердің қайсысы барлық үш түзуге де тиісті екенін анықтаңыз.
b) Біреуі қалған екеуінің арасында жататын нүктелерді атаңыз.

XVIII ғасырдың басындағы Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайына әсер еткен факторларды талдаңыз

Қарақұм мен Ордабасы құрылтайларының ерекшеліктерін талдап, маңыздылығына баға беріңіз.

Деректі және өз біліміңді қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз
«Қайда барса да, қанқұйлы жоңғарлар қыр соңынан қалмаған қазақтар үріккен киік үйіріндей дүркіреп, жол-жөнекей дүние-мүлкін, бала-шағасын, кемпір-шалын, арық тұрық малын, үй-мүлкін шашып, түстікке барып, қойып кетті. Орта жүз – Самарқанның түбіне, Кіші жүз Хиуа мен Бұқар барып паналайды… Орта Азияның құм белдерінен шүйгін жайылым таба алмай, жаңа көршілерімен жауыққан қазақтар құдіретті Ресейдің шекарасына жүз салып, олардан қолдау мен қолғабыс іздейді»
Ш. Уәлиханов
A. Жоңғар шапқыншылығының демографиялық жағдайға әсері
B. Жоңғар шапқыншылығының егін шаруашылығына зардабы
C. Жоңғар шапқыншылығының мал шаруашылығына зардабы
D. Жоңғар шапқыншылығының сауда-саттыққа әсері
E. Жоңғар шапқыншылығы қаншалықты ауыр болды?


Деректі және өз біліміңді пайдаланып, Абылай ханның сыртқы саясатын түсіндіріңіз.
А.Левшин былай деп жазады: «Жауын сұсымен де, күшімен де сескендіре отырып, ол өз
қалауымен біресе Ресейдің, біресе Қытайдың бодандығын қабылдауға мәжбүр болғанымен, шын мәнінде ешкімге де бой ұсынбаған тәуелсіз басшы болды»

Деректерді және өз біліміңді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз
A. Еңбектердің негізінде қазақ хандығының қоғамдық-саяси жағдайын түсіндіріп, дәлел келтіріңіз:
B. Берілген үзінділер арқылы қоғамдағы тарихи тұлғалардың рөлін түсіндіріп, дәлел келтіріңіз:
C. Тарихи деректердің құндылығын бағалаңыз:

Деректі және өз біліміңді қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз
І Петрдің XVІІІ ғ. басында Қазақ хандығы туралы «…барлық Азия елдері мен жерлеріне кірудің кілті мен қақпасы дәл сол орда (Қазақ хандығының) Азия елдерімен қатынас жолымыз болуы үшін қазақ ордасы Ресейдің қол астында болу керек» деген болатын. XVIII ғасырдың қазақ хандығында ішкі және сыртқы қайшылықтар шиеленісіп, Кіші жүз ханы Әбілхайырдың Ресей жеріне елші жіберуіне себеп болды. Осы оқиғадан бастап Ресей империясының қазақ жерін отарлауы басталды.
Қазақ даласында патша өкіметінің отарлау саясаты әскери шептер құрылысын тездетіп салу және тұрақты казак-орыс мекендерін құру саяси әкімшілік реформалар жасау, сыртқы округтер мен приказдарды одан әрі құру, басқарудың дистанциялық жұмыс түрін енгізді. Орта Азия хандықтармен сауда-саттықты кеңейту жол ашты. Ресей мемлекеті алым- салықты көбейтіп, патша әкімшілігінің, жергілікті өкілдердің пайдасына халықтың малын, қаржысын алып, бағынышты етіп ұстады. Қазақ шаруалары зорлық-зомбылыққа көнгісі келмей ұлт-азаттық қозғалысының басталуына әкелді
A. Ресейдің қазақ жерлерін отарлауының себебін түсіндіріп, дәлел келтіріңіз.
B. Ресей империясының қазақ жерін отарлау үшін қолданған әдісін талдап, дәлел келтіріңіз:
C. Ресейге қарсы болған ұлт-азаттық қозғалыстың мақсатын түсіндіріңіз
D. Ресейдің қазақ жерін отарлауының салдарларын түсіндіріп, дәлел келтіріңіз

Дәстүрлі және 1822-1824 ж. реформадан кейінгі билікке қатысты сөздерді жіктеңіз
A. Хан
B. Уезд
C. Округ
D. Құрылтай
E. Старшындар
F. Округтық приказ
G. Ата аймақ
H. Ру басы



Ресей империясының қазақ даласын отарлаудағы қолданған әдістерінің қайсы жергілікті халыққа көп зардап әкелгенін маңыздылық реті бойынша орналастырып, түсіндіріңіз.
Ойыңызды түсіндіріңіз:
Смотреть ответ
Деректі және өз біліміңді пайдаланып, Ресей империясының Қазақстанға қоныс аудару себептері мен салдарын талдаңыз
С. Асфендияров: «Патша үкіметінің қоныстандыру саясаты қазақ мемлекеттілігіне аса үлкен апат әкелді. Бұл саясаттың кері салдары байлар билігінің нығаюымен үндесіп, қазақ еңбекші бұқарасына және кедейлеріне өзінің бар салмағын салды»


Берілген суреттерді және өз біліміңіді қолдана отырып Қазақстандағы капиталистік қатынастардың дамуының жағымды және жағымсыз жақтарын түсіндіріңіз

Деректі және өз біліміңді қолданып, Шоқан Уалихановтың жан-жақты тұлға болғанын дәлелдеңіз
А. Шоқан қазақтан шыққан тұңғыш саяхатшы-географ екенін дәлелдеңіз: В. Шоқан әдебиет саласында үлкен мұра қалдырғанын дәлелдеңіз: С. Шоқан қазақ халқының тарихын салт-дәстүрін тұрмыс-тіршілігін зерттегенін дәлелдеңіз:
Д. Шоқан қазақ халқының өмірін суретте бейнелегенін дәлелдеңіз:
Е .Шоқан әскери саланы терең меңгерген маман болғанын дәлелдеңіз:

Ұлы Абай Құнанбаевтың ақын, ойшыл, қоғам қайраткері ретінде қарастырып, 5R- маңызыдылығы бойынша талдаңыз


Деректі және өз біліміңді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз
Бірінші деректе не туралы айтылған
Екінші деректе не туралы айтылған
Екі деректің ортақ ерекшелігін түсіндіріңіз
Тарихи дерек көзі ретінде мәнін түсіндіріңіз
Смотреть ответ


Деректі қолданып көшпелілердің әскери өнердегі жетістіктерін сипаттаңыз
«Түрік аң мен құсқа, сайыс кезінде нысанаға, адамдарға, тұлыпқа да, әртүрлі бейнелерге де, жыртқыш құстарға да садақтан атқан оғын дәлдеп тигізеді. Оқ жаудырып ол жылқысын алға да, артқа, жоғары және төмен жаққа да шаптырады. Араб-хариджит бір жебені садаққа салғанша түрік он оқ атып үлгереді. Оның епті жылқысы тау жоталарына оңай шығып, шатқалдарына еш қиыншылықсыз түседі, тегіс болмаса ондай жерлерге хариджит шыға алмайды. Түріктің төрт көзі бар: екеуі – алдында, екеуі – желкесінде».
Әл –Джахиз «Манақиб әл-атрак» еңбегі IX ғасыр
1. Түріктердің әскери өнеріне мәтіннен үш дәлел келтіріңіз.
_________________
2. Көшпелілердің кем дегенде екі қару-жарақтарын көрсетіңіз.
_________________
3. Түріктердің әскери жетістіктеріне үш мысал келтіріңіз.
_________________


Мәтінді пайдаланып, берілген сұрақтарға жауап беріңіз:
VI – XII ғасырларда Қытайдан батыс бағытқа Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан арқылы өтетін жолдың маңызы артты. Жол бойындағы Испиджаб, Тараз, Құлан, Аспара, Алматы, Талғар, Қойлық, Түркістан, Отырар, Сауран, Сығанақ, Янгикент қалалары гүлдене түсті. Әртүрлі елдерден шыққан саудагерлер мен жиханкездер Жібек жолы бойымен ортағасырлық Қазақстан қалалары арқылы өтті.
1. Картадағы Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан қалаларды, орналасқан жерлерін анықтаңыз._________________
2. Ұлы Жібек жолының қала мәдениетіндегі сәулет өнері, қолөнер, діннің дамуына әсерін анықтаңыз.


Деректерді және өз біліміңді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз«Дешті түрік тілінде дала мағынасын білдіреді. Дала жасыл, гүлденген аймақ, онда ағаш та, тау да, төбе де, белес те жоқ. Бұл даламен арба ғана жүреді, ал ол алты айлық жолға созылады. Бұл даланың (Дешті Қыпшақтың) ерекшеліктері мынада: оның шөбі малға арпаның орнына жүреді, басқа елдерде мұндай ерекшелік жоқ. Онда малдың көптігі де сондықтан».
Араб саяхатшы Ибн Баттута, XIV ғасыр
1. Қыпшақтардың ұлан-ғайыр территорияға иелік етуіне әсер еткен төрт факторды атап көрсетіңіз.
а) _______
b) _______
с)_______
d) ________
2. Қыпшақтардың көрші елдермен байланыстарына төрт дәлел келтіріңіз.
1) ________
2) ________
3) ________
4) ________


Деректі және өз біліміңізді қолданып, сұрақтарға жауап беріңіз
1.Еңбектердің тақырыбын жазыңыз.
а) ______________
b) __________
с) ___________
2. Еңбектердің құндылығына дәйек келтіріңіз.
а) ______________
b) ______________
с) _____________




М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын дәлелдеп, қорытынды жазыңыз
«Ол кезде Дешті Қыпшақты Әбілқайыр хан биледі. Жошы ұрпағының сұлтандары жорық жасап, Жәнібек хан мен Керей хан одан қашып, Моғолстанға кетіп қалды. Есен-Бұға хан оларды құрметтеп қарсы алды»
1 дәлел —
2 дәлел-
3 дәлел-
4 дәлел-
Маңыздылығына төрт дәйекпен қорытынды жазыңыз
1.
2.
3.
4.


Деректі қолданып, Хақназар ханның көрші мемлекеттермен қарым- қатынасына дәйектер келтіріңіз
1. Берілген деректі қолдана отырып, төменде берілген сұрақтарға жауап беріңіз
«Жәңгір ханның тау арасынан бекініс қаздырып, ол жерде 300 сарбазды отырғызып, өзі 300
әскермен таудың арғы жағынан жауға қарсы шыққан. Жоңғар қонтайшысының бекініске шабуыл жасағанында, көп әскерін қырып салған, яғни шебер әскери тактиканы қолданған…»
А.И.Левшин. «Қырғыз-қазақ немесе қырғыз-қайсақ ордалары мен далаларының
сипаттамасынан»
1. Орбұлақ шайқасының уақытын анықтаңыз.
____________________
2. Жоңғарлар не себепті қазақ жеріне жорық жасағанын анықтаңыз.
________________________
3. Жәңгір ханды халық неліктен «Салқам Жәңгір» деп атағанын анықтаңыз.____________________
4. Орбұлақ шайқасында қазақ әскерінің жеңіске жетуінің екі себебін анықтаңыз.
1) ______________
2) _______________
5. Орбұлақ шайқасының тарихи маңызы неде болғанын анықтаңыз.
___________________


Шежірелер жайында тұжырымдарды орналастырыңыз
a. Кітап араб әріпімен, қазақ тілінде жазылған тарихи дерек көз ғана емес, XVI ғасырдағы қазақ тілінің ескерткіші болып табылады;
b. Тарихи еңбекті XVI ғасырда Өтеміс қажы жазған. Кітапта Жошы әулиетінің тарихи баяндалады;
c. Басты кейіпкер өз атынан адамдардан не естігені, өмірде нені көріп, нені бастан кешкені туралы әңгімелейді;
d. Шыңғыс хан әулиетінің тарихына арналған. Онда қазақ халқының құрамына енген түркі тілдес тайпалары туралы құнды деректер бар


Төрт ағайынды жігіт шаршы пішінді жер участкесін сатып алды. Ол жерде әр түрінен төртеуден барлығы 12 ағаш өсіп тұрды. Ағайындыларға осы участкені алты түзу сызықты кесінді арқылы әрқайсысына тең етіп, сонымен қатар бөлінген жер аудандарының формасы бірдей болатындай және ағаштардың әр түрінен бір бірден өсетіндей етіп бөлуге көмектесіңіз.

Координаталық түзуде санақ басынан 4 бірлік сол бағытта А нүктесін және 5 бірлік оң бағытта В нүктесі орналасқан. АВ кесіндісінің арақашықтығын анықтаңыз
Смотреть ответ

Қайсар масштабы 1:45 болатындай етіп ауылдағы мәдениет үйінің макетін жасады. Макеттің биіктігін 20 см деп алып, мәдениет үйінің нақты биіктігін анықтаңыз. . Жауабыңызды метрмен жазыңыз.
Смотреть ответ

6 сырлаушы мектеп бөлмелерінің қабырғаларын 24 күнде сырлап бітіреді. Жұмысты 18 күнде аяқтауы үшін тағы неше сырлаушы қажет?
Смотреть ответ
4301, 9164, 6025, 3976 сандарының ішінен
і) үшеуінің қосындысы 2-ге еселі болатындай үш санды таңдаңыз. Жауабыңызды негіздеңіз.
іі) айырымы 5-ке еселі екі санды таңдаңыз. Жауабыңызды негіздеңіз.
ііі) көбейтіндісі 10-ға еселі екі санды таңдаңыз. Жауабыңызды негіздеңіз

Саудагер күнделікті пайдасын «+» , ал шығынын «-» таңбасын пайдаланып төмендегідей тізімдеді: -1200тг, +5600тг, +4800тг, -2300тг, +1000тг, -3100тг, +3400тг, +4200тг, -1900тг, -2500тг.
і) Саудагердің пайда тапқан күндеріндегі жалпы пайдасы қанша теңге болды?
іі) Шығынға түскен күндеріндегі шығынын есептеңіз;
ііі) Пайдасы мен шығынының қосындысы неге тең екенін анықтаңыз;
іv) Ол осы он күнде пайдаға қалды ма, әлде шығынға ұшырады ма?

(11−?)+(?−1)=16 теңдеуінің түбірі 7-ге тең болуы үшін a әріпін қандай натурал санмен алмастыруға болады?
Смотреть ответ

а) 8∙(12?+27)+5∙(31−17?) өрнегін ықшамдаңыз.
b) ?=1001 болғандағы өрнектің мәнін табыңыз

ХVII Халықаралық Жәутіков олимпиадасында 90 қатысушы жоғары деңгейдегі марапаттарға ие болды. Бұлар барлық қатысушылардың 9%-ын құрайды. Олимпиадаға неше оқушы қатысқанын табыңыз
Смотреть ответ


(і) 60 л күнбағыс майын және 48 л жүгері майын ең көп дегенде қанша сауда орнына тең етіп бөлуге болады?
(іі) жоғарыдағы мәліметтерді пайдаланып, бір сауда орны майдың әр түрінен қанша литр алатынын табыңыз?


Төмендегі кестеден өзара кері санды тауып, дұрыс жауапты белгілеңіз
А) C-4
В) A-2
С) B-1
D) D-3

Алма бағының периметрі бойынша электр cымы орнатылды. Бақты жарықтандыру үшін
неше метр электр сымы жұмсалғандығын өрнектеңіз

Екі бөлмелі пәтердің тұрмыстық қызметі үшін Дәулет айына 11500 теңге төлейді. Оның 30%-ін газды пайдаланғаны үшін,3/5бөлігін телефон және интернет желісін пайдаланғаны үшін, ал қалғанын электр энергиясына төлейді. Дәулет пәтердің электр энергиясына қанша төлейтіндігін анықтаңыз.
Смотреть ответ
Берілген −6(3? − 5?) + 3(10? − 13?) өрнегін ықшамдап, ? = −1,5; ? = 2,3 болғандағы
өрнектің мәнін табыңыз .

Әсел x кг құлпынай, ал Айнұр Әсел терген құлпынайдың
2/7-іннен 5-ке артық терді. Мақсат екеуінің тергенінен 10 кг құлпынай кем терді. Олар барлығы 36 кг құлпынай терген болса, балалардың әрқайсысы неше кг құлпынай терген?





i) Тік бұрышты координаталар жазықтықтығында төбелері А(-1;1), В(-1;4), С(7;4), D (7;1) нүктелері болатын ABCD тіктөртбұрышын салыңыз.
ii) Абсцисса осіне қатысты ABCD тіктөртбұрышына симметриялы фигураны салыңыз


Периметрі 61см тең үшбұрыштың бір қабырғасы екіншісінен 5см артық, ал үшіншісінен 3см кем. Үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтарын анықтаңыз.
Смотреть ответ
і) Сызбада берілген тік бұрышты координаталар жазықтықтығында координатасы (-1;3) болатын В нүктесін кескіндеңіз.
іі) АВ және y = -1 түзулерін жүргізіңіз.
iіі) Түзулердің қиылысу нүктесінің координатасын график бойынша анықтаңыз


Дәулет 15 теңгеден x дәптер сатып алды және барлығына у теңге төледі.
і) у-тің x-ке тәуелділігін көрсететін өрнекті құрыңыз.
іі) Осы тәуелділікті кесте бойынша беріңіз, мұндағы x =4; 6; 8; 10.
ііі) Осы тәуелділікті график түрінде көрсетіңіз


6-сыныптың кездейсоқ таңдалған 20 оқушысы математика пәні бойынша 15 сұрақтан тұратын тест тапсырмасын орындады. Нәтижесінде төмендегі мәліметтер алынды:
11, 7, 8, 8, 15, 15, 10, 13, 12, 13, 14, 5, 9, 13, 6, 8, 7, 13, 12, 6.
Мәліметтерді пайдаланып құлаш (R), мода (Мо), медиана (Ме) мәндерін есептеңіз

Графикте екі автомобильдің қозғалысы кескінделген: жүк көлігі (АB), жеңіл көлік (CD).
Графикті пайдаланып:
і) жүк көлігі сағат нешеде қаладан 135 км қашықтықта болатындығын анықтаңыз;
іі) жеңіл көлік 4 сағат 30 минутта қаладан қандай қашықтықта болғанын анықтаңыз;
ііі) тұрақты жылдамдықпен жүрген автомобильді анықтаңыз.
іv) жеңіл көлік жүк көлігін сағат нешеде қуып жететіндігін анықтаңыз

і) ?5?̅̅̅̅̅ өрнегін разрядтық қосынды түрінде жазыңыз;
іі) a+b=1 тең екендігі белгілі болса, онда ?5?̅̅̅̅̅ қандай сан екенін анықтаңыз.

Есепті теңдеулер жүйесін құру арқылы шығарыңыз.
Бірінші сан мен үш еселенген екінші санның қосындысы 10-ға, бірінші сан мен үш еселенген екінші санның айырмасы 2-ге тең болатындай натурал сандар болуы мүмкін бе? Жауабыңызды негіздеңіз.

тізбегі берілген.
а) Тізбектің заңдылығын анықтаңыз.
b) Тізбектің келесі мүшесін жазыңыз.

N- 10-нан кіші натурал сандар жиыны, М — 15-тен кіші жұп сандар жиыны.
a) Белгілеуді пайдаланып жиындарды өрнектеңіз.
b) Жиындардың қиылысуын табыңыз

Кәмпит салынған қалтаның массасы 13/24 кг, ал жаңғақ салынған қалтаның массасы 9/16 кг. Қай қалта жеңіл екенін анықтаңыз?
Смотреть ответ
Әмина әжейдің бірнеше немересі бар. Олардың 8-і кітап оқығанды, 6-уы музыка тыңдағанды ұнатады, ал 2-еуі тек кино қарағанды ұнатады. Төрт немересі әрі кітап оқығанды, әрі музыка тыңдағанды ұнататын болса, Әмина әжейдің неше немересі бар?
Жауабыңызды Эйлер-Венн диаграммасы арқылы көрсетіңіз.

Математика сабағында уақыттың 1/5 бөлігі үй тапсырмасын тексеруге, 2/5 бөлігі жаңа тақырыпты түсіндіруге , ал қалған уақыт есеп шығаруға жұмсалды. Есеп шығаруға сабақтың қандай бөлігі жұмсалды?
Смотреть ответ
Тауық жұмыртқасының салмағы 60 г.
a) Осы салмақтың 1/6 бөлігі оның қабығы, ал 1/2-і ақуыз болса, сарыуыз берілген салмақтың қандай бөлігін құрайды?
b) Жұмыртқаның ақуызы мен сарыуызының салмақтарын анықтаңыз
Смотреть ответ

Әйгерім бір көйлек тігуге 6 сағат, ал Шолпан 8 сағат жұмсайды.
a) Тігіншілердің әрқайсысының жұмыс өнімділіктерін табыңыз.
b) Егер екеуі бірігіп тігетін болса, бір көйлекке неше сағат жұмсайтынын анықтаңыз.


Сүттен 10% ірімшік алынатыны белгілі. Анықтаңыз:
і) 22,4 кг сүттен қанша ірімшік алуға болатынын;
іі) 3,2 кг ірімшік алу үшін қанша сүт қажет екенін.



Cуретте санақ басы болатын О болатын координаталық түзу берілген. Суреттегі мысық пен тышқанның тұрған нүктелерінің координаталарын анықтап, жазыңыз

NPK бұрышы 120º-қа тең. Е нүктесі осы бұрыштың ішінде орналасқан және де NPK бұрышын 5:7 қатынасында бөледі. NPЕ бұрышының градустық шамасын табыңыз.
Смотреть ответ

Қай жиындардың қиылысуы бос жиын болады
А) А={оң бүтін сандар жиыны} и В={тақ сандар жиыны}
В) А={дауысты дыбыстар жиыны} и В={дауыссыз дыбыстар жиыны}
С) А={3-ке еселі сандар жиыны} и В={63 санының бөлгіштері}
D) А={қарғалар жиыны} и В={құстар жиыны}

Дәрігерлер күндізгі тамақтану мөлшерін төртке бөлуді ұсынады: таңғы ас – 25%, екінші таңғы ас -15%, түскі ас — 45% және кешкі ас – 15%. Күндізгі тамақтану мөлшерін бөлуді дөңгелек диаграммада кескіндеңіз
Смотреть ответ
Суретте әрбір аймақтың ауылшаруашылық өнімдерін өндірушілер саны келтірілген
ШФҚ – шаруа немесе фермер қожалықтары;
ДК – дара кәсіпкерлер;
ҮШ – кенттің, ауылдың, ауылдық округтердің үй шаруашылықтары
a) Берілген мәліметтерді кесте арқылы келтіріңіз.
b) Шаруа немесе фермер қожалықтары ең аз қай аймақ?
c) Өнім өндірушілердің барлық түрінен саны ең жоғары қандай аймақ?
Бұл аймақта өнім өндірушілердің барлық түрінен санының жоғары болу себебі неде

Физикалық шамалардың қайсысы вектор, ал қайсысы скаляр? Уақыт, жылдамдық, үдеу, жол, орын ауыстыру және көлем. Төмендегі кестені шамалардың белгілерін қолданып толтыр

Физикалық құбылыстарға жататын екі құбылысты тап? Мұздың еруі, жапырақтың түсуі, күннің тұтылуы, кемпірқосақтың пайда болуы, ағаштың жануы.
Смотреть ответ

Ұзындықтың 0,00025 м және 75000 м шамалары дұрыс жазылған нұсқаны таңдаңыз.
A) 25 см, 75 км
B) 25 мм, 75 мм
C) 0,25 мм, 75 км
D) 0,25 км, 75 мм


Суретте автобустың ABCD жүрген жолы көрсетілген
a) Траектория дегеніміз — _______________________
b) Автобустың A пунктінен D пунктіне орын ауыстыруын суретке салып көрсетіңіз

Оқушыға жіптің ұзындығын анықтауға тапсырма берілді. Берілген тапсырманы орындау барысында оқушы суретте көрсетілгендей сызғыштың екі нүктесі аралығына жіпті орналастырады.
2) Сызғыштың бөлік құнын анықтаңыз.
Бөлік құны ________________________
b) Жіптің ұзындығын өлшеу қателігін ескере отырып жазыңыз.
Ұзындық = _______________ ± _______________
Оқушыға берілген келесі тапсырма жіптің диаметрін анықтау болды. Бұл тапсырманы орындау үшін оқушы өз қарындашына жіпті орады.
c) орам санын анықтаңыз
орам саны = _____________________________
d) жіп диаметрін ХБЖ бойынша өлшем бірлігін ескере отырып анықтаңыз
жіптің диаметрі = _____________________________
Смотреть ответ

Велосипедші А пунктінен В пунктіне қарай жүрген суреті көрсетілген
а) Велосипедші бастапқы 120 секундты 5 м/с жылдамдықпен жүріп өтті. Осы уақытта жүрілген жолды анықтаңыз.
S1 = ____________________________________ м
b) Велосипедші соңғы 40 секундты 8 м/с жылдамдықпен жүрді. Жүрген жол аралығын анықтаңыз.
S2 = ____________________________________ м
c) Велосипедшінің орташа жылдамдығын есептеңіз.
Орташа жылдамдық = ___________________
Смотреть ответ

Суретте жаяу адамның жүрген координатасының уақытқа тәуелді графигі берілген
а) соңғы 20-25 секунд интервалындағы қозғалыстың түрін анықтаңыз
b) 0-5 секунд интервалындағы жаяу адамның жылдамдығын анықтаңыз
c) 0-5 секунд интервалындағы қозғалыс теңдеуін жазыңыз
d) адамның демалуға кеткен уақытын анықтаңыз