СОР № 1 Казахская литература 8 класс Ж.Сахиев «Айдағы жасырынбақ»
НазадЖ.Сахиев «Айдағы жасырынбақ»
Задание:
1. Үзінді арқылы кейіпкерлердің қарым-қатынасындағы тілдік көріністі жұбыңызбен бірге талдаңыз. – Бұл күлкі емес, — деді әкем терезеден тіршіліксіз Ай табиғатына қарап отырып,көлеңкенің қоюлығы Айдағы атмосфераның жоқтығынан. Айдың атмосферасы мен гидросферасы болған. Мұнда да бір заманда тіршілік қайнап жатқан. Мәдени дамудың жоғары шегіне жеткен Айдың саналы тіршілік иелері атмосфераны ластаған, оның ыдырауына әкеліп соқтырған. Озондық ойықтың ұлғаю нәтижесінде Күн радиациясының электр магниттік ағымы ғаламшар бетіндегі тіршілікті жойып жіберген… Бір кезде Сартай: — Енді мұнда жасырынбақ ойнамайықшы, – деді. — Жарайды, енді ойнамаймыз, – дедім мен де қостап, – онан да ана көрініп тұрған жеріміздегі атмосферамыздың, гидросфера мен биосферамыздың тазалығын ойлайықшы. — Табиғаттың болашақ тазалығы сендердің қолдарыңда, – деді сол кезде көкем Сартай екеуміздің сөзімізді тыңдап болып, – достарыңа да түсіндіріңдер мұны.
2. Берілген үзіндіде автор бейнесі қалай көрінді? Шығармада көтерілген мәселе, тілдік қолданыс, кейіпкерлердің ішкі сезімі, оқиға көріністері арқылы анықтап, талдаңыз.
Решение:
Берілген үзіндіде автор бейнесі Сартайдың класстас досы Мерген арқылы көрініс тапқан.Шығармадағы көтерілген мәселе,айдағы тіршіліктің бір кезде болып,кейін саналы тіршілік иелерінің әсерінен жоғалып кетуы әңгіме болады.Әкесі оларға : Айдың атмосферасы мен гидросферасы бұрын болған,тіршілік иелері атмосфераны ластап, күннің радиациялық электро магниттік ағымы ғаламшардағы тіршілікті жойып жіберген, — деді.Балалардың көңіл — күйі түсіп кетіп,енді мұнда жасырынбақ ойнамауға бекінді.Олар өз жер ғаламшарының атмосферасын мен гидросфера мен биосферасының тазалығын ойлады.Табиғаттың болашақ тазалығы — жастардың қолында.Сондықтанда жеріміз ай ғаламшары құсап,құлазып қалмас үшін,жеріміздің атмосферасының тазалығын ойлайық.