СОР № 1 Химия 7 класс Химиялық элементтердің периодтық кестесі

Химиялық элементтердің периодтық кестесі

Задание:

И. Дёберейнер, Дж. Ньюлендс, Д.И. Менделеевтің элементтерді жіктеуін атауы және мәні бойынша сипаттап, кестені толтырыңыз. Әрбір теорияның артықшылығы мен кемшілігін салыстырыңыз. Химиялық элементтердің периодтық кестесінің жаңашыл түрін жасау үшін әрбір ғалымның қосқан үлесін көрсетіңіз.

Қорытынды
И. Дёберейнердің қосқан үлесі ____________________________________________
Дж. Ньюлендстің қосқан үлесі _____________________________________________
Д.И. Менделеевтің қосқан үлесі ___________________________________________

 

Решение:

И. Деберейнердің Қосқан Үлесі

1829 жылы неміс химигі И. в. Деберейнер кейбір қасиеттері ұқсас элементтерді үш топқа біріктіруге болатындығын байқады. Ол оларды Үштік деп атады.

Бұл жіктеудің мәні келесідей: әр триадада атомның массасы екі экстремалды элементтің орташа арифметикалық массасына тең болатын орташа элемент болады.

И. в. Деберейнердің жіктеу жүйесі жетілмеген болып шықты. Кейбір триадаларда химиялық қасиеттері бойынша оларға ұқсас элементтер болмады.

Мысалы, құрамында s, Se, Te бар триадада O оттегі жоқ.

И. в. Деберейнердің қателігі-ол үштік одақтарды, яғни триадаларды іздеумен шектелді.

Бірақ и. в. Деберейнер химиялық элементтердің қасиеттерін олардың атомдық массаларымен байланыстырған алғашқы натуралист болды. Химиялық элементтерді жіктеудің барлық әрекеттері атомдар массаларының химиялық қасиеттерімен байланысына негізделген.

Дж.Ньюлендс

1865 жылы 18 тамызда ағылшын ғалымы Дж. А. Ньюлендс химиялық элементтерді олардың атомдық массаларының өсу ретімен орналастырды. Нәтижесінде ол әрбір сегізінші элемент қасиеттері бойынша бірінші элементке ұқсайтынын байқады. Ол табылған үлгіні музыкалық гамманың жеті интервалына ұқсас октавалар заңы деп атады.

«Ұқсас элементтердің нөмірлері, әдетте, жеті бүтін саннан немесе жетіден көп; басқаша айтқанда, бір топтың мүшелері бір-бірімен музыкадағы бір немесе одан да көп октавалардың шеткі нүктелерімен бірдей байланысты».

Ол жеті элементтерді топтарға бөлді. Осылайша, ол осы орналасудан кейін алынған тік қатарларға химиялық қасиеттері ұқсас элементтер кіретінін байқады. Дж. А. Ньюлендс химиялық элементтердің атомдық массаларын және олардың химиялық қасиеттерін бірінші болып байланыстырды және әр элементке реттік нөмір берді. Бірақ оның кестесінде бос орындар болған жоқ. Ол әр кезеңде өзін жеті жасушамен шектеді, ал кейбір жасушаларды бірнеше элементтерге орналастыруға тура келді. Сондықтан ғылыми әлем оның ашылуына күмәнмен қарады.

Д. И. Менделеевтің Үлесі

1869 жылы наурызда орыс химигі Д. И. Менделеев орыс химиялық қоғамына химиялық элементтердің периодтық Заңын ашқаны туралы хабарлама ұсынды. Сол жылы Менделеев оқулығының «химия негіздері» атты алғашқы басылымы жарық көрді, онда оның мерзімді кестесі келтірілген.

1870 жылдың аяғында Д. И. Менделеев орыс химиялық қоғамына «химиялық элементтердің табиғи жүйелері және оны әлі белгісіз элементтердің қасиеттерін көрсетуге қолдану»атты баяндама жасайды. Бұл баяндамада Д. И. Менделеев әлі белгісіз үш элементтің болуын болжайды: экасилиций, экабор және экаалюминий. Ол бір топта тұрған химиялық элементтердің қасиеттері берілген элементтің жоғарғы және төменгі жағында тұрған элементтердің қасиеттері арасында бір нәрсе болады деп мәлімдейді. Егер біз осы элементті кезеңде қарастыратын болсақ, онда оның сол және оң жағында тұрған элементтердің орташа қасиеттері болады.