СОР № 1 География 7 класс Зерттеу және зерттеушілер
НазадЗерттеу және зерттеушілер
Задание:
1. Мәтінді оқып шығып, топырақтың құрамы және құрылымы жайында түсіндіріңіз.
Топырақ құрамына қарай — механикалық (балшық пен құмның ара қатынасына қарай) және құрылымдық (гумустық түршіктердің мөлшері мен көлемдері) сипатын ажыратады, маңызды көрсеткішітің бірі топырақтың қышқылдығы.
Ұсақ түйіршікті, немесе түйіршікті құрамы бар топырақ неғұрлым құнарлы және өңдеуге жеңіл болып табылады.
Бұлар, мысалы орта және жеңіл құмбалшықтар. Балшықты сияқты тығыз және тұтас құрылымды топырақтар ауыр болып саналады. Шаңды құрылымы бар топырақтар ылғалды нашар өткізеді және онда ауа аз.
Құм мен балшықтың ара қатынасына қарай топырақ құмды, құмайтты, құмбалшықты, балшықты және шымтезекті (батпақ) болады.
Құнарлы топырақта міндетті түрде ұсақ кесектер (агрегаттар) болу керек.
Агрегаттардың үлесі — 80%, ал көлемі — 7-10 мм болғанда топырақта ең жақсы құрылым болады. Ұсақ кесекті және түйіршікті топырақтар ылғалды жақсы өткізеді және жеткілікті мөлшерде ауаны да жинақтайды.
2. Төменде құрылымды, құрылымсыз және құмды топырақтарды атаңыз (суреттің орнына топырақтың коллекциясын беруге болады).
3. Осы топырақтардың қайсысы ауыл шарауашылығын дамытуға қолайлы және неге?
Решение:
- Топырақ – жердің жоғарғы құнарлы қабаты. Топырақ әртүрлі компоненттерден тұрады: құм, саз, қарашірік, ауа, су. Сондай-ақ топырақтың құрамдас бөлігі тірі организмдер: жануарлар, өсімдіктер (олардың тамырлары), саңырауқұлақтар, бактериялар, қыналар. Құм мен саз топырақтың қатты бөлігі, оның негізі
- Бұлардың ішінде ауыл шаруашылығын дамытуға құрылымды топырақ жақсы себебі бұл топырақ түрінде өсімдіктер жақсы өседі өте құнарлы