СОР № 1 Химия 11ЕМН класс Аминдер және аминқышқылдары
НазадАминдер және аминқышқылдары
Задание:
1.
(a) Аммиак, аминдер және анилин негіздер қатарына жатады.
Мына берілген органикалық қосылыстарды негіздік қасиеттерінің артуы бойынша орналастырыңыз: метиламин, аммиак, анилин, этиламин
(b) Метиламин хлорсутекпен аммиак сияқты әрекеттеседі. Осы реакция теңдеуін жазыңыз.
(c) Анилиннің тұз қышқылымен реакция теңдеуін құрыңыз.
(d) Аминдердің негіздік қасиеттерін қалай түсіндірілетінін сипаттаңыз.
2.
(a) Аминдерді галогеналкандардан алуға болады. Реакция нулеофильді орынбасу механизмі бойынша жүзеге асады.
(b) Бромэтан мен аммиактың әрекеттесуі арқылы этиламиннің түзілу реакциясын нуклеофильді орынбасу механизмі бойынша сипаттаңыз.
(c) Аминдерді нитрилді тотықсыздандыру реакциясы арқылы алуға болады.
R-CN + 4[H] R-CH2NH2
Пропанитрилден тотықсыздану реакциясы арқылы аминнің түзілу реакция теңдеуін жазыңыз.
1842 жылы орыс ғалымы Н.Н. Зинин ең алғаш рет ароматты аминдерді нитроқосылысты тотықсыздандыру арқылы алу жолын ойлап тапты. Нитробензолды тотықсыздандырып анилин алу реакциясы теңдеуін жазыңыз
Решение:
1.
(a)
- метиламин
- аммиак
- анилин
- этиламин
(b) CH3NH2 + HCl = CH3Cl + NH3
СH3NH2 + H(+) + Cl(-) = CH3Cl + NH3
(c) C6H5NH2 + HCl = (C6H5NH3) Cl, C6H5NH2 + Н(+) + Cl (-) = C6H5NH3(+) + Cl (-)
(d) Аминдердің негіздік қасиеті — аммиактан жоғары. Себебі аммиакта үш сутек атомының электрон бұлттары азотқа қарай ығысады, ал алкиламиндерде, мысалы, метиламинде екі сутек атомы тікелей жоне үш сутек көміртектің атомы арқылы барлығы бес сутектің электрондары азотқа қарай ығысады.
2.
(b) Бұл механизм молекулалық нуклеофильді алмастыру деп аталады және SN2 белгісімен белгіленеді.
(c) СН3С6Н4NO2